7.Sınıf Karışımların Ayrıştırılması Konu Özeti

<==  7.Sınıf Konularına geri dön

Ortaokul 7.SINIF ==> 3. Ünite: Maddenin Yapısı ve Özellikleri ==>Karışımların Ayrıştırılması

Kazanımlar

7.3.4. Karışımların Ayrıştırılması
Önerilen Süre: 4 ders saati 

Konu/Kavramlar: Buharlaştırma, yoğunluk farkı, damıtma
7.3.4.1. Karışımların ayrıştırılmasında kullanılabilecek bazı yöntemleri tahmin eder ve tahminlerini test eder.
Karışımların ayrıştırılmasında kullanılabilecek yöntemlerden buharlaştırma, yoğunluk farkı ve damıtma üzerinde durulur.

KONU: Karışımların Ayrıştırılması

Karışımlar fiziksel yollarla meydana gelmektedir. Bu nedenle fiziksel yollarla birbirinden ayrılırlar.

Karışımların Ayrılma Yöntemleri

1. Buharlaştırma Yöntemi

Katı-sıvı karışımları ayırmak için kullanılan bir yöntemdir.
Karışım ısıtılarak içerisindeki sıvı buharlaştırılır.
Karışım içindeki katı madde çökerek ayrışmış olur.

Örnekler
Deniz suyundan tuz elde edilmesinde,
Sütün buharlaştırılarak, süt tozu elde edilmesinde,
Şeker üretilmesinde,
Pestil, salça, reçel, marmelat yapımında buharlaştırma yöntemi kullanılır.

2. Yoğunluk farkı ile ayırma

Yoğunlukları farklı olan maddeler karışımların içinden ayrılabilir.
Su- yağ karışımı ayırma hunisine alınır, suyun aşağıya çökmesi beklenir.
Su musluktan akıtılır, bu şekilde su yağdan ayrılmış olur.

Ayırma Hunisi

3. Damıtma ile Ayırma

Birbiri ile karışmış olan sıvıların ayrılmasında kullanılan bir yöntemdir.
Sıvıların kaynama noktaları farkı ile  birbirinden ayrılır.
Kaynama noktası düşük olan sıvı önce kaynayarak sıvıdan ayrılacaktır.
Başka bir kapta buhar yoğunlaştırılarak sıvılar birbirinden ayrılır.

Su ve alkol, rafineride petrol damıtılarak ayrıştırılır.

Damıtma ile Ayırma

4. Mıknatısla Ayırma

Mıknatıs demir, nikel, kobalt elementlerini ve bunlardan yapılan maddeleri çekmektedir.
Karışım içerisinde demir, nikel ve kobalt varsa mıknatısla ayırım sağlanabilir.
Kum içerisinde demir tozları mıknatısla ayrılabilir.

5. Elektriklenme ile Ayırma

Sürtünme ile elektrik yükü kazanan plastik, cam gibi maddeler bazı maddeleri çekerler.
Örneğin elektrik yüklü cam çubuk tuz karabiber karışımından karabiberleri çeker.
Bu şekilde şeker-kükürt karışımından da kükürt ayrılabilir.

6. Erime Noktası Farkı ile Ayırma

Erime noktaları farklı olan iki katı karışım birbirinden bu şekilde ayrılabilir.
Örneğin çinko ve kalay karışımı

7. Tanecik Boyutu Farkı ile Ayırma

Tanecikleri farklı olan maddeler bu şekilde ayrılabilir.
Buna eleme yöntemi de denilmektedir.
Örneğin kum ile çakıl elenerek ayrılabilir.

8. Özkütle Farkı ile Ayırma

Farklı yoğunluktaki iki maddenin ayrılmasında kullanılır.
Örneğin kum ile talaş karışımını ayırmak için su içerisine atarız.
Talaş suda yüzerken, kum suda batacaktır.

9. Çözünürlük Farkı ile Ayırma

İki katının ayrılmasından çözünürlüklerinden yaralanılarak ayırma yapılabilir.
Bu katılardan birisi sıvıda çözünmesi diğerinin ise çözünmemesi gerekmektedir.
Örneğin demir tozu - tuz karışımını su içerisine attığımızda tuz çözünürken demir tozu çözünmez. Karışım süzüldüğünde demir tozu süzgeçte kalacaktır.

Diğer Konular

• Karışımların Ayrıştırılması Test Soruları
• Karışımların ayrıştırılması çözümlü sorular