6.Sınıf Fen Bilimleri Kazanımları

6.Sınıf Fen Bilimleri Kazanımları
6.SINIF HEDEF VE KAZANIMLAR

6.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ ÜNİTELERİ
1. ÜNİTE : Vücudumuzdaki Sistemler
2. ÜNİTE : Kuvvet ve Hareket
3. ÜNİTE : Maddenin Tanecikli Yapısı
4. ÜNİTE : Işık ve Ses
5. ÜNİTE : Bitki ve Hayvanlarda Üreme, Büyüme ve Gelişme
6. ÜNİTE : Madde ve Isı
7. ÜNİTE : Elektriğin İletimi
8. ÜNİTE : Dünyamız, Ay ve Yaşam Kaynağımız Güneş

6.Sınıf Fen Bilimleri Kazanımları

 6.1. Vücudumuzdaki Sistemler / Canlılar ve Hayat

 6.1.1. Hücre
Önerilen Süre: 6 ders saati

Konu/Kavramlar: Hücre, bitki ve hayvan hücresi arasındaki benzerlik ve farklılıklar, dokular, hücre-doku-organ-sistem-organizma ilişkisi
6.1.1.1. Hayvan ve bitki hücrelerini, temel kısımları ve görevleri açısından karşılaştırır.
a. Hücrenin temel kısımları için sadece hücre zarı, sitoplazma ve çekirdek verilir.
b. Hücre organellerinin ayrıntılı yapıları verilmeden sadece isim ve görevlerine değinilir.
6.1.1.2. Geçmişten günümüze, hücrenin yapısı ile ilgili olarak ileri sürülen görüşleri teknolojik gelişmelerle  ilişkilendirerek tartışır.
Mikroskobun gelişimi ve diğer teknolojik araçlar yardımı ile değişen hücre yapılarına örnekler  verilir.
6.1.1.3. Hücre-doku-organ-sistem-organizma ilişkisini açıklar.
Hücre, doku, organ, sistem ve organizma kavramlarının tanımlarına ve aralarındaki ilişkilere  değinilir.

 6.1.2. Destek ve Hareket Sistemi
Önerilen Süre: 8 ders saati

Konu/Kavramlar: Kıkırdak, kemik ve çeşitleri, eklem ve çeşitleri, kaslar ve çeşitleri, destek ve hareket sisteminin sağlığı
6.1.2.1. Destek ve hareket sistemine ait yapıları açıklar ve görevlerini belirterek örnekler verir.
6.1.2.2. Destek ve hareket sisteminin sağlığını korumak için yapılması gerekenleri araştırır ve sunar.

 6.1.3. Solunum Sistemi
Önerilen Süre: 8 ders saati

Konu/Kavramlar: Solunum sistemini oluşturan yapı ve organlar, akciğerler ve yapısı, alveol, solunum sistemi sağlığı (grip, nezle, zatürre vb.)
6.1.3.1. Solunum sistemini oluşturan yapı ve organları model üzerinde gösterir.
6.1.3.2. Akciğerlerin yapısını açıklar ve alveol-kılcal damar arasındaki gaz alışverişini model üzerinde gösterir.
6.1.3.3. Solunum sisteminin sağlığını korumak için yapılması gerekenleri araştırma verilerine dayalı olarak  tartışır.

6.1.4. Dolaşım Sistemi
Önerilen Süre: 10 ders saati

Konu/Kavramlar: Dolaşım sistemini oluşturan yapı ve organlar, kalbin yapısı ve görevi, kan damarları, büyük ve küçük kan dolaşımı, kan grupları, kan bağışı, dolaşım sistemi sağlığı

 6.1.4.1. Dolaşım sistemini oluşturan yapı ve organları görevleri ile birlikte açıklar.
Kalp kaslarının ve kapakçıklarının isimlerine yer verilmez.
6.1.4.2. Büyük ve küçük kan dolaşımını şema üzerinde gösterir.
6.1.4.3. Kanın yapı ve görevlerini kavrar.
6.1.4.4. Kan grupları arasındaki kan alışverişini kavrar.
a. Kan gruplarında moleküler temellere girilmez.
b. Alyuvarlarda hemoglobin ile gaz alışverişine değinilmez.
c. Kan alışverişinin, uygulamalarda aynı gruplar arasında yapılması esas alındığından   “genel alıcı” ve “genel verici” ifadeleri kullanılmaz.
6.1.4.5. Kan bağışının toplum açısından önemini araştırarak fark eder.
6.1.4.6. Dolaşım sisteminin sağlığını korumak için yapılması gerekenleri araştırma verilerine dayalı olarak tartışır.

 6.2. Kuvvet ve Hareket / Fiziksel Olaylar

 6.2.1. Bileşke Kuvvet
Önerilen Süre: 8 ders saati

Konu/Kavramlar: Kuvvetin özellikleri (yön, doğrultu, büyüklük), bileşke kuvvet (net kuvvet), aynı doğrultulu ve aynı yönlü kuvvetlerde bileşke kuvvet, aynı doğrultulu ve zıt yönlü kuvvetlerde bileşke kuvvet, dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetler
6.2.1.1. Bir cisme etki eden kuvvetin yönünü, doğrultusunu ve büyüklüğünü çizerek gösterir.
6.2.1.2. Bileşke kuvveti açıklar.
6.2.1.3. Bir cisme etki eden birden fazla kuvveti deneyle ve çizimle gösterir.
6.2.1.4. Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetleri, cisimlerin hareket durumlarını gözlemleyerek keşfeder ve karşılaştırır.

 6.2.2. Sabit Süratli Hareket
Önerilen Süre: 8 ders saati

Konu/Kavramlar: Yol, zaman, sürat (birimleri ve birbirine dönüşümleri), sabit süratli hareketi yol-zaman ve sürat-zaman grafikleri
6.2.2.1. Sürati tanımlar ve birimini ifade eder.
Sürat birimleri olarak (metre/saniye) ve (kilometre/saat) dikkate alınır.
6.2.2.2. Yol, zaman ve sürat arasındaki ilişkiyi grafik üzerinde gösterir ve yorumlar.

 6.3. Maddenin Tanecikli Yapısı / Madde ve Değişim

6.3.1. Maddenin Tanecikli Yapısı Önerilen 
Süre: 6 ders saati

Konu/Kavramlar: Tanecikli yapı, boşluklu yapı, hareketli yapı
6.3.1.1. Maddelerin; tanecikli, boşluklu ve hareketli yapıda olduğunu kavrar.
Hareketli yapı ile ilgili titreşim, öteleme ve dönme kavramlarına değinilir.6.3.1.2. Hâl değişimine bağlı olarak maddenin tanecikleri arasındaki boşluk ve hareketliliğin değiştiğini kavrar.

6.3.2. Fiziksel ve Kimyasal Değişmeler
Önerilen Süre: 6 ders saati

Konu/Kavramlar: Fiziksel değişme, kimyasal değişme
6.3.2.1. Fiziksel ve kimyasal değişim arasındaki farkları, çeşitli olayları gözlemleyerek açıklar.

6.3.3. Yoğunluk
Önerilen Süre: 8 ders saati

Konu/Kavramlar: Yoğunluk, yoğunluk birimi
6.3.3.1. Yoğunluğu tanımlar ve birimini belirtir.
a. Yoğunluğun madde için ayırt edici bir özellik olduğu vurgulanır.
b. Yoğunluğun birimi olarak g/cm3 kullanılır.
6.3.3.2. Tasarladığı deneyler sonucunda çeşitli maddelerin yoğunluklarını hesaplar.
6.3.3.3. Birbiri içinde çözünmeyen sıvıların yoğunluklarını deney yaparak karşılaştırır.
6.3.3.4. Suyun katı ve sıvı hâllerine ait yoğunlukları karşılaştırarak bu durumun canlılar için önemini sorgular.

 6.4. Işık ve Ses / Fiziksel Olaylar

6.4.1. Işığın Yansıması
Önerilen Süre: 6 ders saati

Konu/Kavramlar: Düzgün yansıma, dağınık yansıma, gelen ışın, yansıyan ışın, normal, gelen ışın, yansıyan ışın ve yüzeyin normali arasındaki ilişki
6.4.1.1. Işığın düzgün ve pürüzlü yüzeylerdeki yansımalarını gözlemler ve ışınlar çizerek gösterir.
6.4.1.2. Işığın yansımasında gelen ışın, yansıyan ışın ve yüzeyin normali arasındaki ilişkiyi açıklar.

 6.4.2. Sesin Maddeyle Etkileşmesi
Önerilen Süre: 6 ders saati

Konu/Kavramlar: Sesin yansıması, sesin soğrulması, ses yalıtımı
6.4.2.1. Sesin madde ile etkileşimi sonucunda oluşabilecek durumları kavrar.
6.4.2.2. Sesin yayılmasını önlemeye yönelik tahminlerde bulunur ve tahminlerini test eder.
6.4.2.3. Ses yalıtımının önemini açıklar ve ses yalıtımı için geliştirilen teknolojik ve mimari uygulamalara  örnekler verir.

6.5. Bitki ve Hayvanlarda Üreme, Büyüme ve Gelişme / Canlılar ve Hayat

6.5.1. Bitki ve Hayvanlarda Üreme, Büyüme ve Gelişme
Önerilen Süre: 16 ders saati

Konu/Kavramlar: Eşeysiz üreme (vejetatif üreme, bölünme, tomurcuklanma ve rejenerasyon), eşeyli üreme, büyüme ve gelişme
6.5.1.1. Bitki ve hayvanlardaki üreme çeşitlerini karşılaştırır.
a. Eşeyli üreme türlerine girilmez fakat eşeysiz üreme türlerine örnek verilerek değinilir.
b. Metagenez (döl almaşı) konularına girilmez.
6.5.1.2. Bitki ve hayvanlardaki büyüme ve gelişme süreçlerini örnekler vererek açıklar.
Çiçekli bir bitki örneği üzerinde durulur.
6.5.1.3. Bitki ve hayvanlarda büyüme ve gelişmeye etki eden faktörleri açıklar.
6.5.1.4. Bir bitki ya da hayvanın bakımını üstlenir ve gelişim sürecini rapor eder.

6.6. Madde ve Isı / Madde ve Değişim

 6.6.1. Madde ve Isı
Önerilen Süre: 8 ders saati

Konu/Kavramlar: Isı iletkenliği, ısı yalıtkanlığı, ısı yalıtımı, ısı yalıtım malzemeleri
6.6.1.1. Maddeleri, ısı iletimi bakımından sınıflandırır.
6.6.1.2. Binalarda ısı yalıtımının önemini, aile ve ülke ekonomisi ve kaynakların etkili kullanımı bakımından tartışır.
6.6.1.3. Binalarda kullanılan ısı yalıtım malzemelerinin seçilme ölçütlerini belirler.
6.6.1.4. Alternatif ısı yalıtım malzemeleri geliştirir.

6.6.2. Yakıtlar
Önerilen Süre: 8 ders saati

Konu/Kavramlar: Katı yakıtlar, sıvı yakıtlar, gaz yakıtlar
6.6.2.1. Yakıtları, katı, sıvı ve gaz yakıtlar olarak sınıflandırarak yaygın olarak kullanılan yakıtlara örnekler verir.
Fosil yakıtların sınırlı olduğu ve bu nedenle yenilenemez enerji kaynakları olarak nitelendirildiği  belirtilerek yenilenebilir enerji kaynaklarının önemi vurgulanır.
6.6.2.2. Farklı türdeki yakıtların ısı amaçlı kullanımının, insan ve çevre üzerine etkilerini araştırır ve sunar.
6.6.2.3. Soba ve doğal gaz zehirlenmeleri ile ilgili alınması gereken tedbirleri araştırır ve rapor eder.

6.7. Elektriğin İletimi / Fiziksel Olaylar

6.7.1. İletken ve Yalıtkan Maddeler
Önerilen Süre: 6 ders saati

Konu/Kavramlar: İletken maddeler, yalıtkan maddeler, iletken ve yalıtkan maddelerin kullanım alanları
6.7.1.1. Tasarladığı elektrik devresini kullanarak maddeleri, elektriği iletme durumlarına göre sınıflandırır.
6.7.1.2. Maddelerin elektriksel iletkenlik ve yalıtkanlık özelliklerinin hangi amaçlar için kullanıldığını günlük  yaşamdan örneklerle açıklar.

6.7.2. Elektriksel Direnç ve Bağlı Olduğu Faktörler 
Önerilen Süre: 10 ders saati

Konu/Kavramlar: Elektriksel direnç, elektriksel direncin bağlı olduğu faktörler (kesit alanı, uzunluk, iletkenin cinsi)

 6.7.2.1. Bir elektrik devresindeki ampulün parlaklığının bağlı olduğu değişkenleri tahmin eder  ve  tahminlerini deneyerek test eder.
a. Ampulün parlaklığının değiştirilmesinde devredeki iletkenin uzunluğu, dik kesit alanı ve  iletkenin cinsi değişkenleri üzerinde durulur.
b. Elektriksel direnç ve bağlı olduğu faktörlerle ilgili olarak matematiksel bağıntıya girilmez.

6.7.2.2. Elektriksel direnci ifade ederek bir iletkenin direncini ölçer ve birimini belirtir.
a. Ohm Yasası’na girilmez.b. Elektriksel direnç; “maddelerin, elektrik enerjisinin iletimine karşı gösterdikleri zorluk” olarak tanımlanır.c. Akım kavramına girilmez.
6.7.2.3. Ampulün de bir iletken telden oluştuğunu ve bir direncinin olduğunu fark eder.

6.8. Dünyamız, Ay ve Yaşam Kaynağımız Güneş / Dünya ve Evren

6.8.1. Dünya, Güneş ve Ay’ın Şekil ve Büyüklüklerinin Karşılaştırılması
Önerilen Süre: 4 ders saati

Konu/Kavramlar: Dünya, Güneş ve Ay’ın şekil ve büyüklükleri
6.8.1.1. Dünya, Güneş ve Ay’ın şekil ve büyüklüklerini, oluşturduğu modeli kullanarak karşılaştırır.
Büyüklük karşılaştırması yapılırken sayısal veriler kullanılmaz, sadece birbirine göre  büyüklükleri esas alınır.

 6.8.2. Dünyamızın Katman Modeli
Önerilen Süre: 6 ders saati

Konu/Kavramlar: Taş küre, su küre, hava küre, ateş küre, ağır küre
6.8.2.1. Dünya’nın yapısını temsil eden katman modelini açıklar ve bu katmanları genel özelliklerine göre karşılaştırır.
Karşılaştırmada temel özellikler esas alınır; sıcaklık, kalınlık vb. detaylara girilmez.

 6.8.3. Dünyamızın Uydusu Ay
Önerilen Süre: 6 ders saati

Konu/Kavramlar: Ay’ın hareketleri, dönme hareketi, dolanma hareketi, Ay’ın evreleri
6.8.3.1. Ay’ın kendi etrafında dönerken aynı zamanda da Dünya etrafında dolandığını ifade ederek; bu hareketleri temsil bir model oluşturur ve sunar.
Ay’ın Dünya’nın uydusu olduğu belirtilir.
6.8.3.2. Güneş’ten aldığı ışığı yansıtan Ay’ın, evrelerini ifade eder ve evrelerin görülme sebebini Ay’ın    Dünya etrafındaki dolanma hareketi ile ilişkilendirir.

Kaynak: ttkb.meb.gov.tr