8.Sınıf Mevsimlerin Oluşumu Konu Özeti

<==  8.Sınıf Konularına geri dön

Ortaokul 8.SINIF ==> 1. Ünite: Mevsimler ve İklim  ==> Mevsimlerin Oluşumu

Kazanımlar

F.8.1.1. Mevsimlerin Oluşumu
Önerilen Süre: 8 ders saati
Konu / Kavramlar: Dünya’nın dönme ekseni, dolanma düzlemi, ısı enerjisi, mevsimler
F.8.1.1.1. Mevsimlerin oluşumuna yönelik tahminlerde bulunur.
a. Dünya’nın dönme ekseni olduğuna değinilir.
b. Dünya’nın dönme ekseni ile Güneş etrafındaki dolanma düzlemi arasındaki ilişkiye değinilir.
c. Işığın birim yüzeye düşen enerji miktarının mevsimler üzerindeki etkisine değinilir.

Konu: Mevsimlerin Oluşumu

Dünyanın hareketleri

Dünya kendi ekseni etrafında dönerken aynı zamanda Güneş'in etrafında da dolanır.
Dünya'nın Güneş etrafındaki bir turu 1 yıl (365 gün 6 saat) sürer.
Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesi elips şeklindedir.
Dünya'nın kendi ekseni etrafında bir turunu 24 saatte tamamlar.

Dünya'nın Şekli ve Gece Gündüz Oluşumu

Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesi ile gece-gündüz meydana gelir.
Gece gündüz arasındaki sıcaklık farkının meydana gelmesi Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesinden kaynaklanır.
Gündüz Güneş ışığı alan tarafın sıcaklığı artarken, gece Güneş ışığı almadığı için soğur.
Dünya'nın geoid şeklindedir. Kürenin kutuplardan basık, ekvatordan şişkin biçimidir.
Dünya'nın şeklinden dolayı ekvator bölgesi Güneş ışığını daha dik, kutuplar bölgesi ise daha eğik alır.
Ekvator bölgesi daha sıcak olurken, kutuplar daha soğuk olmaktadır.

Dünya'da Gece Gündüz Oluşumu

Mevsimlerin Oluşumu

Mevsimlerin Oluşmasında iki olay etkilidir.
1. Dünya'nın Güneş etrafında dolanması
2. Dünya'nın dönme ekseninin eğiklik olması

Not: Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığının değişmesi mevsimlerin oluşumu üzerinde etkili değildir.

• Dünya'nın Güneş'e en yakın olduğu tarih 3 Ocaktır, fakat kuzey yarık kürede kış mevsimi yaşanır.
• Dünya'nın Güneş'e en uzak olduğu tarih 4 Temmuzdur, fakat kuzey yarık kürede yaz mevsimi yaşanır. 
• Dünya'nın Güneş'e en yakın ve en uzak olduğu iki konum arasında yaklaşık 5 milyon km fark vardır.

• Dünya'nın Güneş etrafındaki dönme ekseni ile yörünge düzlemi arasında 23° 27' (Yaklaşık 23.5°) lik açı vardır.
• Dünya, Güneş etrafında dönerken bu eğiklikten dolayı, kuzey ve güney yarım küre farklı zamanlarda farklı ışık alır.
• Fazla ışık alan yarım küre yaz, az ışık alan yarım küre kış mevsimini yaşar.
• Dünya kuzey ve güney yarım kürelerden oluşur. Ülkemiz Kuzey Yarım Küre'dedir.
• Kuzey yarım küre kış mevsimini yaşarken, güney yarım küre yaz mevsimini yaşamaktadır.

Mevsimlerin Oluşumu

Dünya'nın dönme ekseninin, yörünge düzlemine dik olması durumunda Dünya üzerindeki farklı yerlere düşen ışık miktarında yıl boyunca değişiklik olmayacaktı. Bu nedenle farklı mevsimler yaşanmayacaktı.

Mevsimlerin Oluşumu

21 Aralık Gün dönümü
Kuzey yarım kürede kış, güney yarım kürede yaz başlangıcıdır.
Kuzey yarım kürede en uzun gece, güney yarım kürede en uzun gündüz yaşanır.
Güneş ışınları oğlak dönencesine dik olarak gelir.

21 Mart Ekinoks
Kuzey yarım kürede ilkbahar, güney yarım kürede sonbahar başlangıcıdır.
Gece ve gündüz eşittir. (12 saat)
Güneş ışınları ekvatora dik düşer.

21 Haziran Gün dönümü
Kuzey yarım kürede yaz, güney yarım kürede kış başlangıcıdır.
Kuzey yarım kürede en uzun gündüz, güney yarım kürede en uzun gece yaşanır.
Güneş ışınları yengeç dönencesine dik olarak gelir.

23 Eylül Ekinoks
Kuzey yarım kürede sonbahar, güney yarım kürede ilkbahar başlangıcıdır.
Gece ve gündüz eşittir. (12 saat)
Güneş ışınları ekvatora dik düşer.


Not: Dünya yüzeye düşen ışık miktarının (enerjinin) fazla olması yaz mevsiminin yaşanırken, ışık miktarının azalması sonucu kış mevsimi yaşanır.

Dünya'nın dönme ekseninin eğik olmasının etkileri

1. Mevsimler meydana gelir.
2. Aynı zamanda Dünya'nın kuzey ve güney yarım küresinde farklı mevsimler yaşanır.
3. Yıl boyunca sıcaklık değişimleri olur.
4. Gece ve gündüz süreleri yıl boyunca değişir.
5. Güneş ışınlarının Dünya üzerine geliş açıları değişir.

Dünya'nın ekseninin eğikliği olmasaydı ne olurdu

1. Yıllık sıcaklık farkı oluşmazdı
2. Mevsimler meydana gelmezdi.
3. Gece ve gündüz eşitliği yaşanırdı.
4. Güneş ışınları sadece ekvatora dik olarak gelirdi.

Diğer Konular

• 8.Sınıf Mevsimlerin Oluşumu Test
• Mevsimlerin Oluşumu Mantık ve Muhakeme Soruları