Sesin Yayılması Nasıl Gerçekleşir

 Sesin Yayılması

Titreşen maddeler sesi oluşturur. Oluşan sesler dalgalar halinde yayılır. Ses dalgaları durgun suya atılan taşın oluşturduğu dalgalara benzetilebilir. Ses dalgalarının enerjisi vardır. Bu enerji ile etrafa yayılır. Kulağımızın duyamamış olduğu seslerde vardır. Ses boşlukta yayılmaz. Ses sadece maddesel ortamda (Katı-sıvı-gaz) yayılır. Ses en hızlı katılarda sonra sıvılarda en yavaş gazlarda yayılır.

Ses kaynakları

Bütün seslerin çıktığı bir ses kaynağı vardır. Ses kaynakları doğal ve yapay olmak üzere iki gruba ayrılır.

1.Doğal sesler: Doğada bulunan seslerdir. İnsan sesi, hayvan sesleri, rüzgar, su ve doğadaki bütün sesler doğal sestir.
2. Yapay sesler: Çeşitli araçlardan çıkan sesler yapay seslerdir. Gitar, flüt, televizyon, radyo, taşıtların çıkardıkları sesler yapay sestir.

Sesin katı, sıvı ve gazlarda yayılması

1. Sesin katılarda yayılması: Duvarın diğer tarafındaki seslerin duyulması, sesin katılarda yayıldığını gösterir.
2. Sesin sıvılarda yayılması:  Deniz dibi araştırmak için sonar geliştirilmiştir. Sonar sesin sıvılarda yayılmasından yararlanılarak yapılmıştır. Yunus, balina gibi canlılar su içinde ses çıkararak haberleşirler.
3. Sesin gazlarda yayılması: Çevremizdeki ses kaynaklarından çıkan sesler havada(gaz ortam) yayılarak kulağımıza gelir. Konuşmalarımız, yıldırım, şişek olayları da sesin havada yayıldığını gösterir.

Işık ve sesin karşılaştırılması

a- Benzer özellikleri:

1.Işık ve ses enerjidir.
2.Işık ve sesin yansıma, soğurulma ve iletimi vardır.(Ancak bunlarda da farklılıklar bulunur.)
3.Ses ve ışık kirliliği vardır.
4.Işık ve ses saydam ortamlarda yayılır.

b- Farklı özellikleri:

1.Işık boşlukta ve saydam ortamlarda yayılırken, ses boşlukta yayılmaz, maddesel ortamda yayılır. Uzayda ses yayılmaz, ışık yayılır.
2.Işık opak maddelerde yayılmaz, ses ise yayılır.
3.Işık doğrusal, ses ise dalgalar halinde yayılır.
4.Işık sesten daha hızlı yayılır. Gökyüzünde şimşek olduğunda önce ışık sonra ses gelir. Bu olay ışığın sesten daha hızlı yayıldığını gösterir.

Ses Dalgası

Ses Yalıtımı

Sesin yayılmasının önlenmesine ses yalıtımı denir. Ses yalıtımı için sesi soğuran malzemeler kullanılır. Ses yalıtım malzemeleri yumuşak, pürüzlü ve içinde hava boşluğu bulunur.

• Kar yağdığında ortamın sessiz olması.


• Araba egzozu sesi soğurur.


• Ağaçlar ortamdaki sesleri soğurur.


• Odada bulunan eşyalar sesin soğurulmasını sağlar.


• Binalarda ses yalıtımı için çift cam, köpük, camyünü, delikli tuğla kullanılır.

Ses yalıtımının Yapıldığı yerler

Düzensiz ve yüksek şiddetteki sesler ses kirliliğine sebep olur. Hava alanları, konser salonları, sinema ve fabrikalar ses ya yalıtımının yapıldığı yerlerdir.

Diğer Konular

• Sesin yayılması Doğru-Yanlış soruları
• Ses yalıtımına daha fazla örnek için tıklayınız.
• Sesin katı sıvı ve gazlarda yayılması ile ilgili daha fazla örnek için tıklayınız.